Mijn eigen gekweekte tomaten: soorten of rassen/variëteiten?

Eigen foto.

Hier in mijn tuin heb ik een tunnelserre waar ik zelf onder meer tomaten kweek. Sinds vorige maand kon ik mijn tomaten beginnen oogsten. Hierboven zie je er een paar. Snoeptomaten, lange tomaten, Coeur de Boeufs,… De formaten verschillen sterk. Ook zijn er diverse kleuren: geel, oranje en rood… Edoch, de planten zien er in principe allemaal vrij gelijkaardig uit. Is die snoeptomaat nu een andere soort dan die Coeur de Boeuf? Neen. Bij tomaten spreken we van variëteiten of rassen, en niet van soorten. Het gaat hier om één en dezelfde soort met de wetenschappelijke naam Solanum lycopersicum. En wat een variatie binnen die soort!

Mochten deze variaties in het wild worden gevonden, dan zouden ze daar direct allemaal verschillende soortnamen aan gegeven hebben. Als er in het wild een beetje variatie zou optreden: dan gaat het direct om een andere soort, en krijgt die een andere wetenschappelijke naam. Bij de gecultiveerde soorten (planten en dieren) echter, is zeer wijde variatie normaal, en worden er geen andere wetenschappelijke namen toegekend. Zo zie je maar hoe ze verschillende standaarden hanteren, terwijl er slechts één verschil is: variatie door de mens geïnduceerd, en variatie ontstaan in de natuur. Maar die mogelijkheid tot variatie lag reeds bepaald in het DNA van dat organisme: men kan geen tomaten kweken ter grootte van een aalbes, noch tomaten ter grootte van een voetbal, noch kunnen er tomaten gekweekt worden die plots helemaal anders smaken (vb naar meloen, appel of paprika), of tomatenplanten die niet de typische haartjes en geur hebben. Tomaat blijft tomaat, maar binnen de wijde grenzen van de soort.

De diverse tomatenvariëteiten zijn dus niet het gevolg van miljoenen jaren evolutie, maar van de relatief snelle mogelijkheid tot variatie binnen de soort. De soort werd in Europa namelijk pas vanaf 1750 gecultiveerd.

Tomaten zijn afkomstig uit Midden-Amerika (centraal Mexico tot Nicaragua), waar de voorvaderen van de Azteken en de Maya’s kleine varianten kweekten. Toen de Spanjaarden Mexico veroverden was de plant daar al ingeburgerd. De Spaanse conquistadores stuurden planten met kleine gele vruchten, die in het Nahuatl, de taal van de Azteken xitomatl, werden genoemd, naar Spanje (het woord is verwant aan een ander Azteeks woord, namelijk xipotatl, de aardappel – vergelijk het Engelse potato en tomato, of het Nederlandse patat en tomaat). De als giftig beschouwde planten werden eerst als sierplant geteeld.

Pas rond 1750 kwam men er in Italië en de Provence achter dat de gele vruchtjes eetbaar waren. Door kruisen en selecteren kreeg de tomaat de rode kleur en vanaf 1850 werd de tomaat één van de belangrijkste groenten in Europa. De zeer vele tomatenvariëteiten zijn dus op slechts een 270 jaar tijd ontstaan.

(gebruikte bron: Wikipedia)

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Twitter-afbeelding

Je reageert onder je Twitter account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

%d bloggers liken dit: